MİMARLIK NEDİR? MİMAR KİMDİR?

MİMARLIK MESLEĞİNE KISA BİR BAKIŞ

Dışarı çıktığımızda, yoldan geçen birisine ‘Mimar kimdir, ne iş yapar?’ gibi bir soru soracak olursak muhtemel geri dönüşleri ‘Mimar, bina yapan kişidir.’ veya ‘Mimarlar bina yapar.’ olacaktır. Cevap yanlış değildir ama eksiktir. İnsanlar var olduğu ilk zamanlardan itibaren barınma, eğlenme, dinlenme, çalışma ve sosyalleşmek için mekânlara ihtiyaç duymuştur. Bu ihtiyaçlara özel, teknik şartnameler ve kanunlara uygun bir şekilde, fiziksel çevreden de etkilenerek tekrardan o fiziksel çevrenin tasarlanması bilimine mimarlık, bu işi yapan teknik kişiye de mimar denmektedir.

Bu tanıma felsefe penceresinden bakacak olursak, mimarlık eyleminin tanımının mimarlıktan önce felsefeye dayandığını görebiliriz. Platon ve Kant ile mimarlık, bir ideal düzen yaratma eylemi olarak tanımlanır. Platon’un ideal dünya düşüncesi, Kant’ın arkitektonik kurgusu içinde gerçekleştirilir. Mimarlık bu düşüncelerden etkilenerek kendini yapılanmış durağanlığın örneklenmesi olarak her şeyi bir düzen içinde üretebileceğini düşünür. (Borradori, 1995)

Mimarlığın tanımlanması üzerine yapılan çalışmalar, insanlığın bilgi üretme süreci ile benzerlik gösterir. Mimarlığın ilk önce kapalı bir mekân yaratma bilimi olduğundan bahsedilirken bu olgu zamanla değişerek mimarlığın sadece bir strüktür ile kapalı bir düzen yapmak olmadığı, tam tersine kendinden referanslı, açık, bilim ve düşünce dünyasının benzerliği ile ortaya çıkar.

Mimarlık iletişim biçimidir. Mimarlar dışında kalan, diğerleri olarak adlandırılabilen toplum, yapı sahibi, çalışanlar ve birçok farklı diğerleri ile kurulan iletişimdir. ‘Diğerleri’ ile her iletişim kurulduğunda mimarlık kendini yenilemekte, kendisini sorgulamakta, eleştirmekte ve kendisini geliştirerek açık uçlu bir sistem olmaktadır.

Mimarlık gerçeklik üretebilme eylemidir. Mimarların ürettiği gerçekliğin ne olduğu tanımlandığında mimarlık da tanımlanmış olmaktadır. Bir gerçeklik, bir ürün üretildiği zaman, üretildiği ‘an’ı sonsuz yapmaktadır.

21. yüzyılda, dijitalleşen dünya ile birlikte mimarlar ve mimarlık da teknoloji ile iç içe geçmeye başlamıştır. Dijitalleşme ile gelen tekdüzelik ile toplumlar kimliklerini kaybetmeye başlamış, bulunduğu yere aidiyet duymayan ürünler oluşmaya başlamıştır. Ancak bu sorun, sadece mimara ait bir sorun değildir. Kapitalimin baş göstermesi ile mimarlar iş yaparken hem tasarım hem inşa aşamasında kaygıyla karşılaşmaktadır. Günümüz Türkiye coğrafyasında varlığını sürdüren müteahhitlik kavramı da mimarların ve mimarlık yapma biliminin önüne taş koymaktadır ve bu kavram ile tasarımlar ve mimarlar işverenin ‘kukla’sına dönüşmektedir.

Mimarlık, Türkiye coğrafyasına dokunmak, ona bir değer katmak ve değerini arttırmak için, var olanı korumak, onu gelecek nesillere aktarabilmek ve sürdürebilmek için önemli bir araçtır. Mimarlık yapı yapmaktır. Ortaya çıkan bu yapı, mimarın sanat eseridir. Mimarın ‘şimdi’sidir ve mimarın anını sonsuz yapmaktadır. Bu sanat eseri ile mimar, coğrafyaya dokunmaktadır, oradaki kültüre dokunmaktadır ve kültüre değer katmaktadır.

KAYNAKÇA

GÜNEY, D. Mimarlık Gerçeklikleri Ve Mimarlıkta Zamanın Kavranışı (Doktora Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2003.
KARACA A. Medyanın Mimarlığa Etkisi, Mimar İmgesinin Oluşumunda Medyanın Rolü (Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010.

PS: Kolaj çalışması haricindeki fotoğraflar 'Wix Medya Dosyaları'ndan alıntılanmıştır.

Commenti